تنگی نفس هنگام بیدار شدن از خواب تجربه ای ترسناک است که نشان از خوابی نامناسب در طول شب قبلش دارد. عوامل مختلفی ممکن است موجب این عارضه شده باشد که در این مقاله از مجموعه مجله خواب داتیس به برخی از رایج ترین آن ها خواهیم پرداخت و درمان ها و راه های مقابله با آن را معرفی خواهیم کرد.
با وجود این که بیدار شدن از خواب در حال نفس نفس زدن اتفاقی است که زیاد می افتد اما فوق العاده هراس آور است. بعضی علت ها از قبیل ترشحات پشت بینی، به آسانی قابل حل هستند. عوامل دیگر نیاز به درمان پزشکی داشته و رسیدگی طولانی مدتی را مطالبه می کنند. در این مقاله ما توضیح می دهیم که چرا شخصی هنگام بیدار شدن از خواب دچار تنگی تنفس می شود، ابزارها و داروهایی که می توانند کمک کنند کدام ها هستند و چه زمانی لازم است که به پزشک مراجعه کنید.
شخص ممکن است به علل گوناگونی هنگام بیدار شدن دچار تنگی نفس شود که برخی از آن عوامل را در ادامه شرح داده ایم:
آپنه خواب به قطع شدن غیر ارادی تنفس در طول خواب گفته می شود. دو نوع اصلی آن را در ادامه توضیح داده ایم:
که به علت مشکلات علامت دهی در مغز اتفاق می افتد
که زمانی اتفاق می افتد که چیزی مسیر جریان هوا را ببندد و تنفس شخص را متوقف کند.
بر اساس آمار بنیاد ملی خواب در امریکا 18 میلیون فرد بالغ دچار آپنه خواب انسدادی هستند. خیلی وقت ها فردی که دچار این اختلال است نسبت به آن آگاه نیست و تنها زمانی متوجه می شود که شخص دیگری به او بگوید که خروپف می کند یا در طول خواب بریده بریده نفس می کشد. هنگامی که افراد در خواب دچار تنگی نفس می شوند، ممکن است بطور کامل بیدار نشوند.
علائم دیگر آپنه خواب عبارتند از:
آسم وضعیتی مزمن است که موجب التهاب در مجاری تنفسی می شود. آسم شبانه اصطلاحی است که به داشتن علائم آسم در طول خواب شبانه اتلاق می شود. زمانی که این وضعیت به خوبی کنترل نشود، آسم شبانه زیاد اتفاق می افتد.
علائم دیگر آسم عبارتند از:
بیماری انسداد ریه مزمن زمانی اتفاق می افتد که کیسه های هوایی کوچک در ریه ها آسیب ببینند. این کیسه ها که به آن ها آلوئول یا حبابچه های تنفسی هم می گویند، شل می شوند و نمی توانند هوا را از ریه ها تخلیه کنند. این موضوع تنفس را دچار اختلال کرده و باعث احساس تنگی نفس می شود.
این علائم ممکن است زمانی که شخص خواب است اتفاق بیافتند و باعث بیدار شدن شخص با حس خفگی شوند. علائم دیگر بیماری انسداد ریه مزمن عبارتند از:
زمانی که قلب به اندازه کافی و به شکل موثری خون پمپاژ نمی کند، به آن نارسایی قلبی می گویند. دریچه های قلب غیرطبیعی، داشتن سابقه حمله قلبی، و بیماری عروق کرونری همگی می توانند به نارسایی قلبی منجر شوند. یکی از علائم رایج نارسایی قلبی تنگی نفس است. در آغاز شخص تنها در زمان فعالیت های فیزیکی آن را احساس می کند اما با پیشرفت وضعیت، شخص ممکن است در حین خواب نیز دچار نفس تنگی شود.
کسی که دچار نارسایی قلبی است ممکن است مسائل زیر را نیز تجربه کند:
بزاق و ماده مخطی که در طول روز تولید می شود معمولا به پشت بینی و حلق جریان پیدا می کند و بلعیده می شود. شخص از این فرایند آگاه نمی باشد. زمانی که ترشحات پشت حلق جمع می شوند می توانند مسیر جریان هوا را مسدود کنند و موجب تنگی نفس شوند.
بیماری ریفلاکس معده، چرک کردن سینوزیت، و آلرژی ها می توانند موجب ایجاد ترشحات پشت حلق شوند. علائم دیگر آن عبارتند از:
زمانی که این مشکل توسط یک پزشک تشخیص داده شود یکی از موارد زیر تجویز می گردد:
داروها می توانند برای درمان و التیام نارسایی قلب، بیماری انسداد ریه مزمن، و اضطراب تجویز شوند. مسدود کننده های بتا می توانند عملکرد قلب را بهبود دهند و در نتیجه اختلال تنگی نفس را کاهش دهند. گشاد کننده های برونش و اسپری های کورتیکواستروئید می توانند مجاری تنفسی را باز کرده و جریان هوا را در افراد مبتلا به انسداد ریه مزمن افزایش دهند. همچنین داروهای ضد اضطراب می توانند حملات عصبی و پانیک را کاهش دهند.
زمانی که آپنه خواب انسدادی مسبب نفس تنگی باشد، یک پزشک ممکن است استفاده از دستگاه CPAP را تجویز نماید. این روش درمان از یک دستگاه استفاده می کند که هوا را به داخل ریه ها می فرستد و جلوی انسداد مجاری تنفسی را می گیرد.
آپنه انسدادی خواب توسط یک ابزار دندانپزشکی که زبان را از سقف دهان جدا می کند نیز می تواند التیام پیدا کند. این وسیله از گرفتگی عضلات دهان و مسدود شدن مسیر تنفس جلوگیری می کند.
انواع اسپری بینی برای رفع ترشحات پشت حلق توصیه می شوند.
عادات خواب خوب می تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کرده و تنگی نفس ناشی از اضطراب را کاهش دهد:
منبع:
Jفروشگاه مرکزی و شوروم داتیس
تهران، خیابان نلسون ماندلا (جردن)، چهارراه اسفندیار، خیابان آرش غربی، به سمت مدرس، کنار گذر تونل، جنب داروخانه حنان، پلاک 24، واحد همکف
