علت سرگیجه در خواب شب چیست؟ سرگیجه‌های شبانه، مشکلی رایج است که دلایل مختلفی برای آن وجود دارد. سرگیجه هنگام خواب می تواند باعث ایجاد ترس و اضطراب در فرد شود و آشنایی با علت ها و روش های درمان آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورتی که حس کرده اید که اتاق در حال چرخش است درحالی که شما ثابت هستید، این حالت همان سرگیجه است. افرادی که دچار این وضعیت هستند ممکن است این حس را برای چند دقیقه، چند ساعت و بعضی وقت ها حتی تا چند روز داشته باشند. از آنجایی که علائم آن می تواند با کم خوابی شدت بگیرد، در این مقاله نکات و ترفندهایی برای بهتر خوابیدن در وضعیت سرگیجه ارائه داده ایم که می تواند به کاهش علائم این اختلال نیز کمک کند. همچنین درباره علت سرگیجه شبانه، اینکه سرگیجه در خواب نشانه چیست و روش‌های درمان آن صحبت می‌کنیم.
علت اصلی علت گیج رفتن سر در خواب، کاهش تعادل مایع گوش میانی است. گوش میانی، تعادل شما را حفظ می کند، از این رو اگر هر چیزی باعث اختلال در عملکرد طبیعی آن شود علائم آن سرگیجه و از دست دادن تعادل خواهد بود. توجه کنید که ما به مسئله سرگیجه به عنوان یک علامت اشاره کردیم نه به عنوان بیماری. برای این که این موضوع را به درستی متوجه شوید به خاطر داشته باشید که سرگیجه علامت یک معضل نهانی است و ما به آن ها خواهیم پرداخت. شایع‌ترین علت سرگیجه های شبانه عبارت‌اند از:
همانطور که کمی پیش تر اشاره کردیم، یکی از رایج ترین علت های گیج رفتن سر مشکلی به نام BPPV است. به این مشکل سنگ گوش هم می گویند. این سنگ های گوش تکه های کوچک کلسیوم هستند که درون گوش شما جمع شده اند. وقتی حرکت می کنند باعث احساس گیجی می شوند.
علت بالقوه دیگری که برای سرگیجه هنگام خواب وجود دارد بیماری نشانگان منییر است. برخلاف مشکل قبلی که از تجمع تکه های جامد ایجاد می شد نشانگان منییر به علت تجمع مایعات ایجاد می گردد که در گوش که موجب تغیرات فشار و سرگیجه در شب می شوند.
منییر علاوه بر اینکه به‌عنوان یک علت سرگیجه هنگام دراز کشیدن شناخته می‌شود، باعث وزوز گوش هم می شود که در این حالت درون گوشتان صدای زنگ می شنوید..
این بیماری بطور معمول بین 20 تا 50 سالگی ایجاد شده و اغلب باعث درجاتی از کاهش شنوایی می شود.
یک عفونت ویروسی می تواند مسبب علائم سرگیجه شدید در خواب باشد. عفونت باعث التهاب عصب های گوش درونی می شود که آن هم علائم سرگیجه را ایجاد خواهد کرد. بخشی از گوش درونی که دچار عفونت می شود لابیرنت نام دارد و از این رو به آماس گوش درونی لابیرینتیتیت می گویند.
اغلب مواقع، آماس گوش درونی پس از سرماخوردگی ویروسی یا آنفلوآنزا ایجاد می شود. اگرچه می تواند به دلایل مختلف دیگری از قبیل ضربه به سر، آلرژی ها، سوء مصرف الکل، عفونت باکتریایی، وجود تومور در گوش میانی، یا مصرف دوز بالایی از آسپرین نیز ایجاد شود.
همانطور که گفتیم عدم تعادل در گوش میانی علت سرگجیه شبانه است. احساس سرگیجه در خواب، به‌خصوص برای افرادی که بدخواب هستند و مدام سرشان را جابجا می‌کنند و همچنین افرادی که به پهلو می‌خوابند، شایع‌تر است. زیرا وقتی سر خود را جابجا می‌کنیم، مایع میانی گوش حرکت می‌کند و ممکن است سرگیجه ایجاد کند.
بالش‌هایی که خیلی نرم یا خیلی سفت باشند، می‌توانند منجر به بروز مشکلاتی برای گردن، شانه‌ها و بازوها شوند. همچنین احتمال بروز سرگیجه در رختخواب و میگرن به دلیل استفاده از بالش غیراستاندارد نیز بالاست.
کم‌آبی بدن، افت قند خون و حرکت مایع میانی گوش، ازجمله دلایل سرگیجه موقع بیدار شدن از خواب هستند.
علت های دیگری از جمله وجود تومور در مغز و سکته های مغزی نیز وجود دارند. این ها جدی تر هستند و باید مستقیما توسط پزشک متخصص شما تشخیص داده شوند.
به اندازه کافی نخوابیدن می تواند دفعات بروز گیج رفتن سر در خواب را افزایش دهد. داشتن خوابی آرامش بخش و کامل در طول شب باعث کاهش سرگیجه هنگام خواب خواهد شد. به علاوه، خوابیدن در پوزیشن یا حالت نادرست می تواند محرک سرگیجه باشد.
خستگی و مصرف مواد غذایی نامناسب، به‌طور مستقیم دلیل سرگیجه در خواب نیست؛ ولی می‌تواند به تشدید آن دامن بزند. قبل از خواب، رعایت نکات زیر به جلوگیری از بروز سرگیجه کمک می کنند:
از خوردن خوراکی های فلفلی اجتناب کنید: غذاهای تند و فلفلی می توانند فرایند گوارشی شما را مختل کرده و خوابیدن در طول شب را برای شما سخت تر کنند. در چند ساعتی که به خوابیدنتان مانده است خوراکی های ملایم تری را میل کنید.
از نگاه کردن به صفحه نمایش روشن اجتناب کنید: نور تلویزیون یا گوشی موبایل تولید ملاتونین را که هورمونی ضروری برای خوابیدن است، به تاخیر می اندازد. بجای نگاه کردن به نمایشگرهای الکترونیکی سعی کنید کمی کتاب بخوانید.
از کافئین دوری کنید: علاوه بر این که کافئین شما را بیدار نگه می دارد، اسید موجود در آن می تواند باعث سوزش معده شود و خواب شما را مختل کند. خاصیت ادرار آور آن نیز باعث خواهد شد که نیمه شب مجبور شوید به دستشویی بروید. اگر شما خواب شبانه خوبی ندارید به غیر صبح ها سعی کنید از نوشیدنی های کافئین دار پرهیز نمائید.
تمرینات تنفسی و مدیتیشن: کمک گرفتن از تکنیک های آرام کننده ای مثل نفس عمیق و مدیتیشن می توانند به شما در رسیدن به یک خواب خوب و آرامش بخش و پیشگیری از سرگیجه قبل از خواب کمک کنند. در یک تکنیک نفس عمیق شما باید سه مرحله ساده را انجام دهید:
این تکنیک تنفس عمیق خون شما را با اکسیژن پر می کند و تاثیری آرامش بخش ایجاد می کند که به خواب شما کمک خواهد کرد. همچنین مدیتیشن با خالی کردن ذهن به شما کمک می کند که خوابی بدون استرس داشته باشید.
ممکن است متوجه شوید که خوابیدن به پهلو بطور خاص می تواند باعث تشدید سرگیجه هنگام خواب شود. علت سرگیجه هنگام خوابیدن به سمت راست (یا جپ) بیشتر ناشی از وضعیت نامناسب قرارگیری سر است. احتمالا ساده ترین راه حل این خواهد بود که به پهلوی دیگرتان بخوابید و جای خوابتان را طوری تنظیم کنید که چرخیدن به سمت مخالف در طول شب برایتان سخت باشد و در نتیجه بتوانید پوزیشن خواب خود را در طول شب حفظ کنید.
همچنین می توانید به پشت یا روی شکم بخوابید. البته خوابیدن روی شکم می تواند مشکلات دیگری ایجاد کند و از این رو توصیه نمی شود. داشتن تشک مناسب برای حالت های مختلف خواب هم می تواند کمک کند. مثلا اگر شما به پهلو می خوابید باید تشکتان کمی نرم تر باشد تا شانه شما بتواند در آن فرو رفته و ارتفاع گردن در وضعیت مناسبی قرار بگیرد. برای افرای که به پشت می خوابند تشک های سفت تر می تواند کارایی بهتری داشته باشد. نداشتن تشک مناسب باعث تغییر مکرر وضعیت خواب در طول شب خواهد شد و حفظ پوزیشن خوابتان را دشوار خواهد کرد.
در کل انتخاب شیوه صحیح خوابیدن، نه‌تنها پیشگیری از احساس سرگیجه در خواب موثر است، بلکه به کاهش ریسک ابتلا به سایر مشکلات مربوط به سلامتی ازجمله کمردرد و گردن‌درد نیز کمک می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با بهترین (و بدترین!) پوزیشن‌های خوابیدن، مقاله بهترین حالت خوابیدن را در مجله داتیس مطالعه کنید.
بالش وج می تواند به تنظیم وضعیت سر برای جلوگیری از سرگیجه هنگام خواب کمک کند
پزشکان توصیه می کنند برای درمان سرگیجه هنگام خوابیدن به پهلو، سر به اندازه کافی بالا قرار بگیرد. باید سرتان را در زاویه ای قرار دهید که از فشار حاصل از مایع جمع شده در گوش درونی جلوگیری کند. اگر روی یک بالش می خوابید استفاده از بالش دوم می تواند مفید باشد. یک راه بهتر، استفاده از بالش‌های طبی است. این بالش‌ها زاویه استانداردی دارند و به شما در درمان سرگیجه حین خواب کمک می‌کنند. همچنین می توانید از بالش وج که نوعی بالش بزرگ با شیب مناسب برای بالا نگه داشتن سر است استفاده کنید.
استفاده از بالش های مسافرتی که معمولا مسافران سفرهای هوایی برای نگه داشتن گردن از آن ها استفاده می کنند نیز می تواند مفید باشد. بخصوص وقتی از بالشی بلند استفاده می کنید این می تواند از گردن شما محافظت کند.
بدترین کاری که می توانید انجام دهید این است که هنگام بیدار شدن به سرعت از روی تخت خوابتان بیرون بپرید. اگر شما دچار مشکل سرگیجه هستید این کار باعث تشدید آن خواهد شد. برعکس شما باید به آرامی بیدار شوید و سرتان را به آرامی و با تاخیر حرکت دهید. همچنین بجای استفاده از زنگ ساعت بهتر است با صدای موسیقی یا نور طبیعی از خواب بیدار شوید. این باعث خواهد شد که به نرمی از جایتان بلند شوید و خطر حرکت دادن ناخودآگاه و سریع سر را کاهش خواهد داد.
اگر دفعات تکرار سرگیجه هنگام خواب بیشتر شد، باید به یک پزشک مراجعه نمائید. بعضی وقت ها درمان این مشکل نیاز به دارو یا یک جراحی کوچک دارد که باید توسط پزشک متخصص تجویز شود.
در این مطلب به این سوال پاسخ دادیم که علت سرگیجه در شب چیست. در مرحله اول برای اینکه بفهمید سرگیجه هنگام خواب نشانه چیست، لازم است به پزشک مراجعه کنید؛ به‌خصوص اگر دچار سرگیجه‌های مکرر و شدید می‌شوید و با درمان‌های خانگی، بهبود نمی‌یابید. درصورتی‌که پزشک تشخیص داده است که مشکل خاصی در وضعیت سلامتی شما وجود ندارد، احتمالا با انتخاب یک بالش استاندارد، سرگیجه شبانه شما نیز بهبود خواهد یافت.
اگر به دنبال بالش استاندارد برای کاهش علائم سرگیجه در خواب هستید، ما به شما مدل‌های زیر را پیشنهاد می‌کنیم:
این بالش از جنس مموری فوم هوشمند است. بالش‌های مموری فوم، چگالی بالایی دارند و در واکنش به حرارت و فشار، تغییر شکل می‌دهند. به همین دلیل می‌توانند در مدت کوتاهی، شکل گردن و سر را به خود بگیرند. این بالش‌ها در ایجاد گردش خون مناسب در بدن و جلوگیری از سرگیجه شبانه موثر هستند. بالش‌های طبی مدیترم در یک سمت دارای ارتفاع ۱۲ و در سمت دیگر دارای ارتفاع ۱۵سانتی‌متری هستند.
این بالش روکش تنسل گیاهی دارد و جنس آن مموری فوم هوشمند طبی است. این بالش طبی هم در یک طرف دارای ابعاد ۴۸ در ۱۵ و در طرف دیگر دارای ابعاد ۱۲ در ۳۰ سانتی‌متر است و به‌خوبی گردن و سر را پشتیبانی می‌کند. بنابراین به کمک این بالش، از بروز سرگیجه در رختخواب در امان خواهید بود.
این بالش طبی نیز برای افرادی که به سرگیجه‌های شبانه و همچنین دردهای مفصلی و گردنی مبتلا هستند، مناسب است.
Jفروشگاه مرکزی و شوروم داتیس
تهران، خیابان نلسون ماندلا (جردن)، چهارراه اسفندیار، خیابان آرش غربی، به سمت مدرس، کنار گذر تونل، جنب داروخانه حنان، پلاک 24، واحد همکف
