سیستم ایمنی بدن تحت تاثیر بی خوابی شدید ، فعال می شود و همان نوع واکنش سریعی را از خود نشان می دهد که در زمان مواجهه با استرس باید داشته باشد. به این ترتیب بدن با اختلال عملکرد سیستم دفاعی مواجه شده و بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار می گیرد.
در انگلستان و هلند ، محققان گلوبول های سفید خون را در 15 مرد جوان سالم ، در شرایط عادی و در شرایط بی خوابی شدید شمارش کردند. بزرگترین تغییر در گلوبولهای سفید در تعداد سلول هایی با نام گرانولوسیت ها رخ داده بود که کاهشی در ریتم تغییرات روز و شب و افزایشی قابل توجه در طول شب را نشان می داد.
گرانولوسیت ها بلافاصله بر استرس فیزیکی کمبود خواب واکنش نشان می دهند و بطور مستقیم واکنش بدن به استرس را انعکاس می دهند. به این ترتیب در این مطالعه تاثیر خواب بر سیستم ایمنی بدن بطور مستقیم مورد مشاهده قرار گرفت.
در پژوهش هایی که پیش از این انجام شده بود ارتباط محرومیت از خواب و اختلال در خواب با رشد بیماری هایی از قبیل چاقی ، دیابت و فشار خون بالا بررسی شده بود. برخی مطالعات دیگر نیز نشان می دادند که خواب چگونه می تواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کند و چگونه بی خوابی مزمن می تواند عاملی برای نقص سیستم ایمنی باشد.
بدون خواب کافی، بدن شما سیتوکین های کمتری تولید خواهد کرد. سیتوکین ها نوعی پروتئین هستند که به عفونت ها و التهابات حمله می کنند و دفاعی مناسب برای بدن شما فراهم می کنند. این پروتیئن ها در هنگام خواب تولید و در بدن رها می شوند.
کم خوابی مزمن حتی با تضعیف سیستم ایمنی بدن می تواند به کاهش اثر واکسن آنفلوآنزا نیز منجر شود. برای کاهش خطر ابتلا به آفلوآنزا بهتر است در فصل شیوع این بیماری بین 7 تا 8 ساعت خواب شبانه داشته باشید.
کمبود خواب واقعا ممکن است باعث افزایش سرماخوردگی و آنفلوآنزا شود. همه زنان خانه دار مسن تر ، باور دارند که کم خوابیدن باعث بیماری می شود و برخی داده های تجربی نیز صحت این باور قدیمی را تائید می کند. نخوابیدن به اندازه کافی به لیستی از بیماری های ذهنی و جسمی منجر می شود که برخی از آن ها ریشه در ضعف عملکرد سیستم ایمنی بدن دارند.
سیستم ایمنی بدن ما بسیار پیچیده است و از انواع مختلفی از سلول ها و پروتئین ها ساخته شدهه است که کارشان مقابله با مهاجمان خارجی است. این سیستم برای محافظت از ما در برابر سرماخوردگی و دیگر بیماری های ویروسی تکامل یافته، اما زمانی که نتواند بطور اثربخشی کار خود را انجام دهد مشخص است که شکست خواهد خورد و نتیجه آن تعداد روزهای بیماری بیشتر خواهد بود.
کمبود خواب نه تنها در ابتلای ما به سرماخوردگی و آنفلوآنزا نقش دارد بلکه چگونگی مبارزه سیستم ایمنی بدن با بیماری را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. برای مثال بدن ما با تب کردن به مقابله با عفونت ها می پردازد. یکی از اتفاقاتی که در هنگام خواب برای ما می افتد این است که بدنمان می تواند واکنش بهتری نسبت به تب نشان دهد.
به این دلیل است که تب ها در هنگام شب رو به افزایش می گذارند. اما اگر ما نخوابیم این واکنش دفاعی سیستم ایمنی بدن نمی تواند درست عمل کند و ما نبرد بر علیه بیماری را می بازیم.
به نظر می رسد برخی افراد با خواب کمتر می توانند بهتر از دیگران باشند. در صورتی که سیستم ایمنی بدن شما قوی باشد در صورت کم خوابی زمان زیادی طول می کشد تا سیستم دفاعی بدن شما از کار بیافتد. اما در صورت ضعیف بودن ، با اندکی کمبود خواب ، بدن فرد مستعد ابتلا به بیماری خواهد بود. پس میزان خواب مورد نیاز برای افراد مختلف یکسان نیست.
ما در دنیایی زندگی می کنیم که روال آن 7 ساعت خواب در 24 ساعت است و ما همواره در معرض بمباران رسانه ها قرار داریم که خواب ما را کاهش می دهد. اما خواب مناسب یکی از بنیان های زندگی سالم است که تنها برای حفظ عملکرد سیستم ایمنی بدن ضروری نیست. به علاوه سلامت خواب نیز به اندازه مقدار آن تاثیر دارد.
طبق معمول رعایت بهداشت خواب اصلی ترین نکته ای است که باید برای داشتن خوابی خوب و مناسب باید رعایت شود. رعایت نظم در زمان خوابیدن و بیدار شدن، بهبود محیط اتاق خواب، خاموش کردن تلویزیون و دیگر تجهیزات الکترونیکی در ساعات خواب، و مواردی از این دست که به حفظ کیفیت خواب کمک می کند.
اگر مشکلات خواب شما ناشی از اختلال یا بیماری خاصی باشد باید به پزشک مراجعه نمائید. اما بعضی وقت ها نیز مشکل از کالای خوابی است که استفاده می کنید. مثلا ممکن است تشک شما کهنه شده باشد و راحتی لازم برای داشتن خوابی با کیفیت را برای شما فراهم نکند، که در این صورت نیاز به تعویض تشک می باشد.
اگرچه بطور مشخصی کمبود خواب باعث اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن می شود اما توجه داشته باشید که خواب زیاد نمی تواند جلوی بیمار شدن شما را بگیرد، بلکه مشکلات دیگری برای شما ایجاد خواهد کرد.
منبع:
https://www.webmd.com/sleep-disorders/features/immune-system-lack-of-sleep#3
Jفروشگاه مرکزی و شوروم داتیس
تهران، خیابان نلسون ماندلا (جردن)، چهارراه اسفندیار، خیابان آرش غربی، به سمت مدرس، کنار گذر تونل، جنب داروخانه حنان، پلاک 24، واحد همکف
