خواب تقسیم شده یا چند فازی چه تاثیری بر سلامتی دارد؟

خواب تقسیم شده یا چند فازی به عنوان شیوه ای از خوابیدن است که دانشمندان در مورد فواید آن برای بهبود کیفیت خواب تحقیق کرده اند. با این حال شبهه های زیادی در این مورد مطرح است. در ادامه این شیوه استراحت را معرفی و مزایا و معایب آن را بررسی کرده ایم که شما را به مطالعه آن در مجله خواب داتیس دعوت می کنیم.

خواب تقسیم شده یا چند فازی چه تاثیری بر سلامتی دارد؟

آیا تا کنون به زمانی که در خواب می گذرانید فکر کرده اید؟ آیا دنبال راه موثرتری برای استفاده از ساعات شب بوده اید؟ دانشمندان، افراد پرکار، و زیست هکرها همه در مورد ایده خواب تقسیم شده به عنوان راهی برای استفاده بهتر از زمان و همچنین ارتقای کیفیت استراحتشان تحقیق کرده اند. در سال های اخیر شک و تردیدهای زیادی در مورد طبیعی بودن، سلامت، و با در نظر گرفتن سرعت زیاد مشغله های اجتماعی مدرن حتی امکان پذیر بودن چنین شیوه ای از برنامه ریزی و زمانبندی خواب مطرح شده است.

اگر شما در مورد ایده خواب چند فازی چیزهایی شنیده اید، این راهنمای خواب به شما کمک خواهد کرد که در مورد امتحان کردن یا نکردن این برنامه تصمیم بگیرید و  همچنین توصیه هایی در مورد چگونگی زمانبندی خواب به شما ارائه خواهد داد.

خواب تقسیم شده چیست؟

خواب چند فازی نقطه مقابل داشتن یک مقطع خواب طولانی در طول شب است و زمان استراحت شما را به دو یا سه بخش در طول شبانه روز تقسیم می کند. اسم این شیوه کاملا گویا بوده و نیازی به توضیح یا تعریف اضافی ندارد. منظور از فازهای متعدد به معنای چند مقطع زمانی مختلف است. از این رو افرادی که به این شیوه می خوابند در طول شبانه روز چند بار به تخت خواب می روند.

برای مثال، کسی که چنین برنامه ای دارد ممکن است ساعت 9 شب به تخت خواب برود و سپس نیمه های شب بیدار شود. برای دو ساعت بیدار بماند و بعد دوباره تا صبح بخوابد. در این مثال، تنها دو فاز وجود دارد که مدل دوفازی یا مدل دوگانه خوانده می شود، البته بسته به شکل اجرای آن، افرادی که خواب خود را تقسیم می کنند می توانند به هشت شکل مختلف در طول 24 ساعت استراحت کنند. این نحوه خوابیدن که امروزه از طرف بسیاری نامناسب و ناسالم شناخته می شود تا اواخر قرن 19 شیوه خواب اجداد ما بوده است.

تاریخ پشت این شیوه خواب

تاریخ دان ها باور دارند که این شیوه خوابیدن نحوه طبیعی خواب انسان ها بوده است و تاریخ مکتوب آن به حدود 3000 سال قبل بر می گردد. نحوه خوابیدن چند فازی انسان ها در ادیسه هومر آمده است. [در ایران نیز تا همین 60 سال پیش بسیاری از مردم زود می خوابیدند و نیمه شب بیدار شده نماز شب می خواندند و دوباره می خوابیدند. گفته می شود این رسم برای حفظ امنیت بوده است.]

پس از چند ساعت استراحت زوجین می توانند آمادگی بیشتری برای روابط جنسی بهتر داشته باشند

مردمان مختلف با فرهنگ های گوناگون همگی به این شیوه می خوابیدند. برخی از این زمان برای نیایش یا دیدار همسایگان و برخی دیگر برای روابط جنسی با همسرشان استفاده می کردند.

طبق کتاب At Day’s Close: Night in Times Past ، پزشکان در فرانسه در قرن شانزدهم از این پنجره زمانی به عنوان dorveille یاد می کردند ، که ترجمه آن به معنای یک حالت نیمه هوشیار رویایی است. این پزشکان به بیماران توصیه می کردند که زمان بین دوره های خواب برای بارداری ایده آل است. آنها حتی تا آنجا پیش رفتند که ادعا کنند زوجین «لذت بیشتری خواهند برد» و «این کار را بهتر انجام خواهند داد».

نظریه اصلی این توصیه پزشکی آن است که با تاریک شدن هوا، ما خواب آلوده شده و پس از روزی طولانی و پرکار احساس خستگی می کنیم. بهتر است بجای تلاش برای جمع کردن ته مانده انرژی خود برای وارد شدن به رابطه جنسی ابتدا هر دو زوج ابتدا استراحت کنند. پس از چند ساعت خواب که زوجین خستگی در کرده و احساس سرحال بودن پیدا کردند می توانند از معاشرت فیزیکی با یکدیگر لذت ببرند. این نظریه کاملا منطقی به نظر می رسد، این طور نیست؟

گرچه این سبک خواب با مزه به نظر می رسد، اما از اواخر قرن 17 محبوبیت آن ر. به افول گذاشت. ثروتمندان و افراد طبقه بالای جامعه شهری اولین گروهی بودند که این عادت را کنار گذاشتند. به احتمال زیاد این به دلیل داشتن اوقات فراغت بیشتر و فرصت های اجتماعی بوده است که ایده زندگی شبانه را ایجاد کرده است. پس از حدود دویست سال بعد، این عادت به کل محو شد و از 1920 به بعد کل جامعه ایده خواب تقسیم شده به دو قسمت را ترک کرد.

خواب تقسیم شده و معماری خواب

در یک خواب عادی هفت تا نه ساعته، مراحل مجزایی وجود دارند که چرخه خواب را شکل می دهند. یک چرخه پنج فاز یا مرحله دارد که از خواب سبک تا مرحله حرکت سریع چشم که زمان خواب دیدن ماست، متغیر است. در بین این دو مرحله مراحل چندگانه ای از SWS یا خواب موج کوتاه وجود دارد.

کسانی که بجای یک مرحله طولانی در دو مرحله می خوابند، بجای تکرار دوره های کوتاه مدت خواب عمیق در طول شب، مقدار زیادی خواب عمیق را در سه ساعت اول استراحت خود تجربه می کنند. از آنجا که این مرحله از خواب به ترمیم و تجدید قوای بدن بیشتر کمک می کند، دوبار داشتن این مرحله از خواب باعث می شود که افراد احساس آرامش و استراحت بیشتری داشته باشند.

با تقسیم خواب شبانه به دو مرحله برای رسیدن به آرامش زمان مناسبی برای راز و نیاز با خدا بوجود می آید

وقتی شخص مرحله دوم خوابش را شروع می کند بیشتر آن را در حالت حرکت سریع چشم می گذراند. نتیجه این می شود که خواب ها و رویاهایی را که می بیند بهتر و شفاف تر به خاطر می آورد و احتمال دیدن خواب روشن نیز در این حالت بیشتر می شود.

تاثیر بر هورمون ها

پرولاکتین هورمونی است که در پستانداران ماده باعث تولید شیر بیشتر می شود. البته به غیر از این نقش دیگری نیز دارد که به خواب مربوط می شود و کمتر شاخته شده است.

زیست شناسان دریافته اند که ترشح پرولاکتین در طول شب بحجای جریان مداوم آن در بدن در کل روز مفیدتر است. این همچنین بر هورمون های جنسی از قبیل تست استرون و استروژن نیز موثر است. وقتی افراد در مراحل مختلف می خوابند، تولید پرولاکتین را بهتر تنظیم می کنند و در ساعات اولیه روز مقدار بیشتری از این هورمون را در بدن خود دارند.

یکی دیگر از آثار خواب چند فازی افزایش لیبیدو و تعادل بهتر هورمون ها در بدن است. ما در ادامه مزایا و برخی معایب آن را آورده ایم:

مزایا:

گفته می شود که برخی از نویسندگان معروف شیوه خواب تقسیم شده ای داشته اند. جین آستین، چارلز دیکنز و لئون تولستوی چند مورد از این نویسندگان هستند. در ادامه برخی از مزایای کلیدی این شیوه را آورده ایم:

• پرکردن اوقات فراغت بیشتری بدور از مشغله های کاری، خانوادگی یا اجتماعی
• استفاده از زمان برای مدیتیشن، آرامش یابی و تامل
• لذت بردن از صمیمیت با همسر
• افزایش بالقوه شانس بارداری
• برای افراد مذهبی زمان مناسبی برای راز و نیاز با خدا بوجود می آید
• افزایش کیفیت استراحت در دو مرحله نسبت به خواب یک مرحله ای

با تخت خواب آپشنال داتیس دیگر بین دو مرحله خواب تقسیم شده نیازی به بیرون آمدن از تخت ندارید.

معایب:

با وجود این همه مزیت پرا همه افراد خواب خود را تقسیم نمی کنند؟ علت این موضوع مربوط به پیچیده شدن مسائل در زندگی اجتماعی مدرن است. اینجا برخی معایب این شیوه را آورده ایم:

• اگر شما در زمان بیداری بین دو مرحله از خواب در معرض نور مصنوعی مانند نور تلویزیون قرار بگیرید ساعت درونی بدن دچار اختلال خواهد شد.
• ممکن است برای برخی برگشتن به خواب مشکل باشد.

استفاده از تخت خواب آپشنال داتیس به شما این امکان را می دهد که در زمان بیدار شدن بین دو مرحله از خواب نیازی به بیرون آمدن از تخت خواب خود نداشته باشید. چرا که در این مدل تخت ها همه آنچه که ممکن است در این زمان لازمتان بشود در دسترس شما قرار دارد. مزیت ماندن در تخت این است که برگشتن به خواب را برای شما آسان تر می کند.

 تخت خواب های متنوع داتیس:

منبع