سندرم پای بی قرار یک اختلال خواب عصبی است که باعث می شود میلی غیر قابل اجتناب برای حرکت دادن پاهای خود داشته باشید. این سندرم که به نام ویلیس اکبوم نیز شناخته می شود ، باعث می شود که نتوانید احساس راحتی کافی برای خوابیدن داشته باشید. برخی افراد مبتلا به این اختلال خواب کل شب را نمی توانند بخوابند.
سندرم پاهای بی قرار معمولا شب ها بدتر می شود. حس متفاوتی در افراد مختلف ایجاد می کند طوری که هر کس آن را به شکلی توصیف می کند. ممکن است شما دراز بکشید و حس گزگز، مورمور، سوزش، درد و کشش یا خارش در پاهای خود داشته باشید. اگر از جایتان بلند شوید و راه بروید این عارضه ها از بین می روند ، اما ممکن است هنگام برگشتن به تخت خواب دوباره شروع شوند.
در برخی از موارد سندرم پای بی قرار حتی در نشستن های طولانی مدت نیز فرد مبتلا دچار مشکل می شود. برای این افراد رانندگی های طولانی یا سفرها با هواپیما می تواند مشکل باشد. با این وجود اغلب مردم برای سال ها نسبت به درمان این مشکل اقدامی نمی کنند و آن را جدی نمی گیرند.
اما اگر درمان نشود می تواند رفته رفته بدتر شده و به دفعات بیشتری ظاهر شود. سندرم پاهای بی قرار باعث می شود شما مقدار کمتری در طول شب بخوابید. اغلب افرادی که از این عارضه در رنج هستند ، شبها کمتر از پنج ساعت می خوابند. در مواردی که عارضه خفیف تر است ، خواب شما را تا این اندازه مختل نمی کند اما باعث کاهش کیفیت خواب می شود.
پزشکان علت سندرم پاهای بی قرار را نمی دانند و نمی توانند آن را درمان کنند. اما چیزهای مشخصی وجود دارند که این سندرم را تحریک می کنند. شناختن این محرک ها و راه های اجتناب از آن ها می تواند به شما در کنترل این عارضه کمک کند.
محرک های احتمالی سندرم پای بی قرار :
داروهایی که شما با تجویز پزشک یا خود سرانه مصرف می کنید می توانند به عنوان عارضه ای جانبی سندرم شما را تحریک کنند. بعضی از آنتی هیستامین ها ، داروهای ضد تهوع ، ضد افسردگی و داروهای مسدود کننده بتا می توانند چنین عوارضی داشته باشند. اما هرگز قبل از مشورت با پزشکتان دریافت داروهایتان را متوقف نکنید.
رانندگی برای مدت طولانی یا سفرهای هوایی ، نشستن در سالن سینما یا تئاتر و مواردی مشابه می توانند موجب تحریک سندرم پاهای بی قرار باشند. در صورت امکان سعی کنید برای مدتی طولانی بی تحرک نمانید.
بعضی وقت ها سندرم پاهای بی قرار به علت دیر خوابیدن یا زود بیدار شدن از خواب ایجاد می شود. سعی کنید برنامه خواب منظمی داشته باشید و به اندازه کافی بخوابید.
نوشیدن الکل نیز می تواند این سندرم را تحریک کند پس اگر شما بعد نوشیدن الکل دچار این سندرم می شوید ، مصرف الکل را بخصوص قبل از خواب ، متوقف کنید.
مقدار قهوه ، نوشابه و چایی که می نوشید را بخصوص عصرها محدود کنید. بعضی شکلات ها و نوشیدنی های انرژی زا و حتی برخی داروهای سرد نیز ممکن است حاوی کافئین زیادی باشند. بهتر است قبل از مصرف چیزهایی از این قبیل برچسب پشت آن را مطالعه نمائید.
اگر متوجه شدید که مصرف دخانیات باعث تحریک سندرم پاهای بی قرار در شما می شود ، مصرف آن را متوقف کنید. با کنار گذاشتن این عادت ناسالم می توانید سلامتی خود را بطور کلی ارتقا دهید.
ورزش های معمولی منظم ، مثلا کمی پیاده روی یا انجام نرمش های کششی قبل از خواب می تواند به شما کمک کند راحت تر بخوابید. اما ورزش سنگین حتی هنگام صبح زود می تواند موجب تحریک سندرم پاهای بی قرار شود.
سندرم پاهای بی قرار در زمان افزایش استرس می تواند تشدید شود. از روش هایی مانند یوگا ، نفس عمیق کشیدن ، تای چی ، و مدیتیشن برای کنترل اضطراب و کاهش استرس خود استفاده کنید.
زمانی که هوا خیلی گرم و رطوبت شدید است ، ممکن است تحریک کننده باشد. همچنین هوای خیلی سرد می تواند همین تاثیر را داشته باشد. از تغییرات شدید دمایی دوری کنید و برای مدتی از حمام آب داغ ، گرفتن دوش آب سرد ، یا پک های یخ و پد های گرم کننده اجتناب کنید. تشک هایی که رطوبت هوا را جذب می کنند و جلوی جریان هوا نگرفته و اثر خنک کنندگی دارند نیز می توانند بسیار مفید باشند.
در صورتی که شما به پارچه خاصی حساسیت دارید یا هنگام خواب لباس های تنگ می پوشید ، تغییر پوشش خود را امتحان کنید تا ببینید آیا این موضوع روی سندرم شما تاثیری می گذارد یا خیر. پارچه ملافه ها و لحاف های شما نیز ممکن است در شما ایجاد حساسیت کنند.
این نوع شکرها در بسیاری از غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی های شیرین وجود دارند. برخی از افرادی که دچار سندرم پای بی قرار هستند با قطع مصرف شکر دفعات کمتری دچار عوارض این سندرم شده اند.
بعضی وقت ها بهبود یک بیماری زمینه ای از قبیل کمبود آهن می تواند بطور جدی در کاهش و از بین بردن علائم این سندرم موثر باشد. بهبود کمبود آهن می تواند از طریق مصرف مکمل های خوراکی یا تزریقی انجام شود. با این حال بهتر است هرگونه مکمل آهن را مشورت پزشک و پس از آزمایش خون استفاده نمائید. در صورتی که شما بیماری زمینه ای مرتبطی نداشته باشید فرایند معالجه و درمان بر روی تغییرات سبک زندگی شما متمرکز می شود. در صورتی که آن هم موثر واقع نشد پزشک شما برایتان دارو تجویز می کند.
داروهای مختلفی که اغلب برای درمان بیماری های دیگری ساخته شده اند می توانند برای بهبود این سندرم نیز مفید باشند. این داروها عبارتند از:
داروهای افزایش دهنده دوپامین در مغز – Ropinirole (Requip)و rotigotine (Neupro) و pramipexole (Mirapex) داروهایی هستند که توسط سازمان غذا و داروی امریکا برای درمان سندرم پای بی قرار متوسط تا شدید تائید شده اند. عوارض جانبی کوتاه مدت این داروها معمولاً خفیف است و شامل حالت تهوع ، سبکی سر و خستگی است. با این حال ، آنها همچنین می توانند باعث اختلالات کنترل تکانه ، مانند قماربازی بیمارگونه ، و خواب آلودگی در روز شوند.
دارویها یموثر بر کانال های کلسیوم – gabapentin (Neurontin, Gralise) و gabapentin enacarbil (Horizant) و pregabalin (Lyrica)داروهایی هستند که برای برخی افراد موثر بوده اند.
مواد مخدر – مسکن های مخدر می توانند به تسکین علائم خفیف تا شدید این سندرم کمک کنند اما در صورت مصرف دوز بالا یا طولانی مدت آن ها می توانند اعتیاد آور باشند. ترامادول و کودئین مثال هایی از این داروها هستند.
داروهای خواب و شل کننده های عضله – این داروها کمک می کنند که شب را بهتر بخوابید اما احساسی که در پاهایتان دارید را از بین نمی برند و همچنین ممکن است باعث گیجی در طول روز شوند. این داروها تنها زمانی استفاده می شوند که هیچکدام از روش های دیگر درمان جواب ندهند.
شاید لازم باشد برای پیدا کردن درمان مناسب چندین بار به پزشکتان مراجعه نمائید تا داروهایتان را تغییر دهد. هرگز بدون تجویز پزشک از داروهای فوق استفاده نکنید.
بعضی وقت ها تنها تغییراتی ساده در سبک زندگی می تواند علائم سندرم پای بی قرار را از بین ببرد:
حمام و ماساژ را امتحان کنید. داخل وان آب گرم بروید و پایتان را ماساژ دهید تا آرام شود.
استفاده از کیسه آب گرم یا سرد. استفاده از کیسه آب گرم یا سرد، یا استفاده از هر دو بطور جایگزین کردن ممکن است احساس اندام شما را کاهش دهند.
رعایت بهداشت خواب. خستگی می تواند علائم سندرم پای بی قرار را افزایش دهد. سعی کنید در محیطی ساکت، خنک و راحت بخوابید و ساعت خواب منظمی داشته باشید.
ورزش. انجام منظم حرکات ورزشی معمولی و نه خیلی سنگین ممکن است علائم این سندرم را تسکین دهد. البته فشار آوردن زیاد و انجام این کارها در ساعات پایانی شب ممکن است باعث تشدید علائم شود.
اجتناب از کافئین. نوشیدن کافئین می تواند باعث سبک تر شدن خواب شما شود.
استفاده از پابند. پابندهایی وجود دارند که بطور ویژه برای افرادی که دچار سندرم پای بی قرار هستند طراحی شده اند و می توانند علائم شما را تسکین دهند.
در مقابل نیاز به حرکت دادن پا مقاومت نکنید. اگر شما تلاش کنید که جلوی این حس را بگیرید بد تر خواهد شد.