سندرم انفجار سر بر خلاف نامش اصلا به این معنی نیست که سر شما منفجر می شود بلکه به شنیدن صدایی شبیه انفجار درون سر هنگام خواب گفته می شود. این نوعی اختلال شنیداری نادر است که شخص هنگام خواب صدای بلندی مانند شلیک تفنگ یا انفجار بمب یا کوبیده شدن در می شنود که حس می کند صدا از درون سر خودش آمده است. امروز در مجله خواب داتیس به این اختلال خواب پرداخته ایم.
تنها چیز عجیب و غریب در مورد سندرم انفجار سر یا EHS نام آن نیست. علت آن کاملا مشخص نیست (اگرچه نظریه هایی وجود دارند که ما به آنها خواهیم پرداخت) و در 10 الی 18 درصد از جمعیت دیده می شود.
اولین تشخیص پزشکی آن در سال 1876 منتشر شد اما قدیمی ترین سندی که در آن ها به این اختلال اشاره شده است به 1619 برمی گردد، که در آن فیلسوف فرانسوی رنه دکارت در یادداشتی گزارش کرده است که با صدایی بلند و برق زدن نور از خواب بیدار شده است. او نوشته است که تنها در یک شب سه رویای قدرتمند دیده است که او را در مسیر تبدیل شدن به پدر فلسفه مدرن قرار داده اند. اما چیزی که او نمی دانسته این است که احتمالا دچار یک اختلال خواب نادر بوده است.
این بیماری که به عنوان «شوک حسی اپیزودیک جمجمه ای» نیز شناخته می شود به معنی شوکی در سر یا جمجمه است که یکی از حواس را درگیر می کند. از آنجایی که این واقعیت الگوی خواب شخص مبتلا را مختل می کند، این بیماری به عنوان یکی از اختلالات مرتبط با خواب طبقه بندی می شود.
EHS یک توهم شنیداری است که در آن شخصی که آن را تجربه می کند ناگهان صدایی بلند می شنود که او را از خواب بیدار می کند. صدا واقعی نیست، هیچ کس دیگری آن را نمی شنود و بیماران اغلب گزارش می دهند که به نظرشان می آید صدا از درون سرشان می آید.
برخی از صداهایی که شنیده می شوند شامل موارد زیر هستند:
علائم دیگری نیز توسط افراد مبتلا گزارش شده است که شامل توهمات شنیداری، دیدن برق نور مثل دیدن رعد و برق، حس برق گرفتگی قبل از شنیدن صدای انفجار که در قفسه سینه شروع شده و به سمت سرشان می رود. اضطراب که معمولا در پی شنیدن صدا ایجاد می شود و در نهایت افزایش ضربان قلب که یکی از عوارض ترس ناشی از این تجربه است و شخص را دچار تپش قلب شدید می کند.
تپش قلب یکی از علائم سندرم EMS است که علت آن هراس ناشی از شنیدن صدا می باشد
هیچ پاسخ روشنی در مورد علت های این عارضه وجود ندارد اما نظریه هایی هستند که سعی می کنند علت آن را توضیح دهند. یکی از منطقی ترین توضیحات می گوید این ناشی از سوء عملکرد شکل گیری شبکه در ساقه مغز است. ساقه مغز شبکه پیشرفته ای از نورون ها دارد که تقریبا همه اعمال بدن ما از جمله خواب را کنترل می کنند.
وقتی به خواب می رویم، مغز ما یک مقطع خاموشی اعلام می کند که به بخش هایی از بدن علامت می دهد که عملکرد کامل خود را متوقف کنند. وقتی سیم های ارتباطی با هم تداخل می کنند می تواند منجر به شکل گیری تصوری از صدای انفجار در سر شود. البته این تنها یک تئوری است و تعداد بیشتری از تئوری های دیگر نیز در توضیح این سندرم وجود دارند.
ما از تشنج های شدید و مهلکی که موجب بستری شدن در بیمارستان می شوند صحبت نمی کنیم. تشنج های کوچکی هستند که می توانند از یک فعالیت عصبی غیر طبیعی لحظه ای ناشی شوند. تا زمانی که شما علائم دیگری نداشته باشید لازم نیست نگران این تشنج های جزئی باشید.
گوش داخلی ما حاوی همه نوع لابیرنت و تیوب است که کنترل و انتقال صدا را به عهده دارند. در صورتی که چیزی ماعث اختلال در ارتباط بین مغز و کانال گوش شود می تواند منظر به توهمات شنیداری شود. شنیدن صدای انفجار در خواب نیز می تواند یکی از این نوع توهمات باشد که ناشی از مشکلی در گوش است.
با این که هیچ گونه ارتباط علی مستقیمی وجود ندارد اما کسانی که از سندرم انفجار سر رنج می برند همزمان از داشتن وضعیت پر استرس و اضطراب صحبت می کنند. از این رو برخی از محققان فرض کرده اند که این اختلال شنوایی می تواند ناشی از فشار استرس و اضطراب باشد.
خواب دلتا که به عنوان خواب موج کوتاه نیز شناخته می شود مرحله عمیق خواب است که ترمیم و التیام بدن در این مرحله انجام می شود. بیمارانی که مشکل EHS دارند دوره خواب عمیق کوتاه تری دارند.
افرادی که مصرف داروی ضد افسردگی خود را قطع می کنند به میزان زیادی در معرض تجربه EHS هستند. از آنجایی که داروهای ضد افسردگی به عنوان بازدارندهای جذب مجدد سراتونین شناخته می شوند این به آن معنی است که سراتونین بیشتری در دسترس مغز قرار می گیرد. سراتونین در اصل مسئول شادی است اما تنظیم کننده خواب نیز هست.
وقتی کسی مصرف داروهای ضد افسردگی را قطع می کند، سراتونین او پائین می آید که موجب تخریب الگوی خواب شده و باعث پدیدار شدن این سندرم می شود.
اشکال در عملکرد کانال کلسیوم به اختلالات مختلفی مربوط می شود که شامل همه چیز از اوتیسم تا آریتمی می شود. برخی از کانال های کلسیوم در مغز هستند که سوء عملکرد آن ها می تواند علت سندرم انفجار سر باشد.
داشتن یک رژیم غذایی سالم و کم چرب می تواند به کاهش علائم سندرم انفجار سر کمک کند
در گذشته پزشکان می گفتند که این اختلال بیشتر در میان زنان در سن بالای 50 سالگی رایج است اما تحقیقات اخیر نشان می دهد که این سندرم درمیان جوانان نیز به همان اندازه رواج دارد. به این ترتیب هیچ عامل مهمی که موجب این اختلال باشد شناسایی نشده است و بیشتر عوامل مربوط به عدم رعایت بهداشت خواب و داشتن یک سبک زندگی ناسالم است. برای درمان یا مقابله با این اختلال توصیه اول این است که به یک پزشک مراجعه نمائید.
اگرچه ممکن است پزشک شما داروهایی نیز تجویز نماید اما بیشتر مواقع از شما می خواهند که خواب منظمی داشته باشید و سبک زندگی خود را اصلاح نمائید.
مهمترین مسئله در مواجهه با این سندرم این است که هنگامی که چنین چیزی اتفاق می افتد هشیار باشید که این فقط یک توهم است و در نتیجه ترس و هراس خود را کنترل کنید. بیشتر علائم بعدی این اختلال از ترس ناشی می شوند. شنیدن این صداها اگر بتوانید آرامش خودتان را حفظ کنید می توانند کاملا بی خطر باشند.
حفظ یک رژیم غذایی سالم و پرهیز از خوردن غذاهای چرب نیز می تواند توصیه خوبی باشد. قبل از خواب از خوردن غذاهای تند و چرب خودداری نمائید. همچنین نوشیدن الکل و کافئین قبل از خواب نیز می توانند مخل چرخه خواب شما باشند.
با کمک یوگا و مدیتیشن استرس خود را کاهش دهید و محیط خواب آرامش بخشی را برای خودتان فراهم نمائید. قبل از خواب می توانید از یک دمنوش گیاهی آرامش بخش داغ نیز لذت ببرید. آرام شدن ذهن شما قبل از خواب تا میزان قابل توجهی جلوی سندرم انفجار سر را خواهد گرفت.
داشتن یک تشک و بالش مناسب هم بی تاثیر نمی باشد. با مراجعه به تشک و کالا خواب داتیس می توانید یک انتخاب خوب و مناسب داسته باشید.
Jفروشگاه مرکزی و شوروم داتیس
تهران، خیابان نلسون ماندلا (جردن)، چهارراه اسفندیار، خیابان آرش غربی، به سمت مدرس، کنار گذر تونل، جنب داروخانه حنان، پلاک 24، واحد همکف
